
SILNIKI ANDORII - Legenda polskiej myśli inżynieryjnej.
Katalog, dane techniczne, historia
Esiok.pl to miejsce stworzone z myślą o pasjonatach, mechanikach i kolekcjonerach, którym bliska jest historia oraz technika silników stacjonarnych produkowanych przez Wytwórnię Silników Wysokoprężnych Andoria w Andrychowie – zakładów, których historia sięga 1945 roku.Naszym celem jest zachowanie wiedzy o tych niezawodnych jednostkach napędowych, które przez dekady służyły w maszynach rolniczych, przemysłowych i wojskowych. Na stronie znajdziesz szczegółowe dane techniczne, wartości luzów montażowych i dopuszczalnych, a także harmonogramy przeglądów serwisowych – od wymiany oleju, przez czyszczenie filtrów powietrza i paliwa, aż po sprawdzanie stanu rozpylacza wtryskiwacza.W centrum naszej uwagi znajdują się:
S301d - Jednocylindrowy, pionowy silnik wysokoprężny chłodzony powietrzem. Lekki i prosty w obsłudze. Często wykorzystywany w betoniarkach, agregatach prądotwórczych i innych maszynach budowlanych oraz rolniczych.
1CA90 / 2CA90 - Nowocześniejsze silniki chłodzone powietrzem – jedno- i dwucylindrowe – w układzie pionowym. Znane z zastosowania w małych walcach drogowych, motopompach oraz lekkich ciągnikach samodzielnej konstrukcji.
S231 / 1HC102 - Poziomy jednocylindrowy silnik chłodzony wodą przez odparowanie, wykorzystywał wiele części z Ursusa C-330. Szczególnie popularny w tzw. ciągnikach SAM i piaskarkach drogowych.
S320 / S320M / S321 - Klasyczne silniki chłodzone wodą przez odparowanie, w układzie poziomym. Znane z trwałości i niezawodności – szeroko stosowane w młocarniach, pompach wodnych, agregatach oraz napędach pasowych.
Tworzymy bazę wiedzy, której do tej pory brakowało w Internecie – opartą na dokumentacji technicznej, materiałach archiwalnych i praktycznej wiedzy użytkowników. To nie tylko źródło informacji, ale również hołd dla polskiej myśli technicznej i inżynierii, która mimo upływu lat wciąż imponuje niezawodnością.

Dane ogólne | ||
Rodzaj silnika | wysokoprężny, 4-suwowy | |
Liczba i układ cylindrów | 1, pionowy | |
Średnica cylindra | mm | 85 |
Skok tłoka | mm | 100 |
Pojemność skokowa | cm3 | 567 |
Stopień sprężania | 17.5 | |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | kW wg DIN 6270 | 5.1 |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | KM wg DIN 6270 | 6.9 |
Moc znamionowa przeciążalna | kW wg DIN 6270 | 4.7 |
Moc znamionowa przeciążalna | KM wg DIN 6270 | 6.4 |
Maksymalny moment obrotowy | NM | 24.5 |
Maksymalny moment obrotowy | kGm | 2.5 |
Prędkość obrotowa biegu jałowego | obr/min | |
Znamionowa prędkość obrotowa | obr/min | 2000.0 |
Kierunek obrotów (patrząc od koła zamachowego) | prawy (zgodny z ruchem wskazówek zegara) | |
Rozruch silnika | ręczny | |
Odbiór mocy z silnika | wał korbowy lub wał reduktora | |
Dopuszczalne przechyły (podłużne/poprzeczne) | ° | |
Masa suchego silnika z rozruchem ręcznym | kg | 105 |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem ręcznym d/s/w | mm | 580/450/740 |
Smarowanie | ||
Typ smarowania | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | |
Zużycie oleju silnikowego po dotarciu | g/kWh | 4.1 |
Ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy prędkości znamionowej | kPa | 98-245 |
Minimalne ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy biegu jałowym | kPa | 98 |
Maksymalna temperatura oleju | °C | |
Maksymalna temperatura oleju krótkotrwała | °C | |
Objętość oleju (min) | dm3 | 1.25 |
Objętość oleju (max) | dm3 | 2.3 |
Filtrowanie oleju | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr szczelinowy | |
Pompa oleju | tłoczkowa | |
Chłodzenie | ||
Rodzaj chłodzenia | powietrzne, wymuszone, za pomocą wentylatora odśrodkowego | |
Pojemność układu chłodzenia (min) | l | nie dotyczy |
Pojemność układu chłodzenia (max) | l | nie dotyczy |
Rozrząd | ||
Rodzaj rozrządu | górnozaworowy | |
Początek otwarcia zaworu ssącego | ° przed GMP | 30 |
Zamknięcie zaworu ssącego | ° po DMP | 66 |
Początek otwarcia zaworu wydechowego | ° przed DMP | 65 |
Zamknięcie zaworu wydechowego | ° po GMP | 31 |
Luz zaworowy | mm | 0.2 |
Układ paliwowy | ||
Pompa wtryskowa | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | |
Regulator obrotów | odśrodkowy, wielozakresowy | |
Rodzaj wtrysku | bezpośredni do komory w tłoku | |
Rozpylacz | czopikowy | |
Ciśnienie wtrysku | MPa | 11.29 |
Minimalne ciśnienie wtrysku | MPa | 10.8 |
Początek tłoczenia paliwa | ° przed GMP | 39 |
Jednostkowe zużycie paliwa | g/kWh | 299 |
Pojemność zbiornika paliwa | l | 8 |
Filtr paliwa | z wymiennym wkładem papierowym lub filcowym | |
Filtr powietrza | półsuchy siatkowy |
Luzy w mm | nominalny | dopuszczalny |
Promieniowy luz w łożyskach tocznych wału korbowego | 0.030 - 0.045 | 0.060 |
Osiowy luz wału korbowego | 0.100 - 0.500 | 0.800 |
Promieniowy luz w łożyskach korbowodu | 0.030 - 0.047 | 0.060 |
Osiowy luz w łożyskach korbowodu | 0.200 - 0.300 | 0.500 |
Sumaryczny luz obwodowy igiełek w łożysku korbowodu | 0.430 - 0.800 | - |
Całkowity osiowy luz łba korbowodu w tłoku | 2.000 - 2.450 | - |
Luz sworznia tłokowego w tulejce łba korbowodu | 0.031 - 0.043 | 0.150 |
Luz w stanie zimnym sworznia tłokowego w tłoku | -0.024 - -0.012 | 0.100 |
Luz między dolną częścią prowadzącą tłoka a cylindrem tłok AK-20 | 0.156 - 0.218 | 0.400 |
Luz między dolną częścią prowadzącą tłoka a cylindrem tłok AK-12 | 0.256 - 0.318 | 0.500 |
Luz w kierunku osiowym I-go i II-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.045 - 0.072 | 0.150 |
Luz w kierunku osiowym III-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.025 - 0.052 | 0.130 |
Luz w kierunku osiowym pierścieni zgarniających w rowku tłoka | 0.045 - 0.072 | 0.150 |
Luz w zamku pierścieni uszczelniających | 0.300 - 0.450 | 2.000 |
Luz w zamku pierścieni zgarniających | 0.300 - 0.450 | 2.000 |
Maksymalne otwarcie zaworu podczas odprężania | 1.000 | - |
Luz międzyzębny kół zębatych napędu rozrządu | 0.050 - 0.340 | 0.600 |
Luz między tłokiem a tuleją pompy oleju | 0.007 - 0.041 | 0.100 |
Luz między drążkiem a tuleją drążka pompy oleju | 0.005 - 0.029 | 0.100 |
Luz osiowy tłoka pompy oleju (niedojście tłoka) | 1.000 - 1.500 | - |
Luz w panewce tylnej wałka rozrządu | 0.020 - 0.620 | 0.150 |
Luz w panewce przedniej wałka rozrządu | 0.025 - 0.075 | 0.150 |
Osiowy luz wałka rozrządu | 0.050 - 0.200 | 0.350 |
Luz między stopą i prowadnikiem popychacza | 0.007 - 0.041 | 0.150 |
Luz między prowadnikiem rolki i obsadą prowadnika rolki | 0.007 - 0.041 | 0.150 |
Promieniowy luz między zaworem ssącym i prowadnicą | 0.025 - 0.069 | 0.200 |
Promieniowy luz między zaworem wydechowym i prowadnicą | 0.040 - 0.084 | 0.200 |
Promieniowy luz między tuleją dźwigni zaworowej a osią | 0.016 - 0.045 | 0.120 |
Luz zaworowy | 0.200 | 0.200 |
Wysokość komory spalania (niedojście tłoka) | 0.065 - 0.085 | - |
Czynności serwisowe | Co 3 h | Co 4 h | Co 8 h | Po 10 h | Po 50 h | Co 50 h | Co 100 h | Co 150 h | Co 500 h |
Obrócić kilkukrotnie pokrętło filtra szczelinowego oleju | ✔ | ||||||||
Sprawdzić stan paliwa | ✔ | ||||||||
Sprawdzić stan oleju w skrzyni korbowej | ✔ | ||||||||
Wymienić olej silnikowy | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Oczyścić filtr szczelinowy | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Oczyścić kosz ssący pompy oleju | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Wyregulować luz zaworowy | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Oczyścić filtr powietrza | ✔ | ||||||||
Oczyścić odstojnik w kraniku paliwa | ✔ | ||||||||
Oczyścić filtr i zbiornik paliwa | ✔ | ||||||||
Sprawdzić ciśnienie oleju | ✔ | ||||||||
Nasmarować wałek dźwigni regulatora | ✔ | ||||||||
Sprawdzić działanie wtryskiwacza | ✔ | ✔ | |||||||
Oczyścić użebrowanie głowicy i cylindra | ✔ | ||||||||
Oczyścić tłumik | ✔ |

Dane ogólne | ||
Rodzaj silnika | wysokoprężny, 4-suwowy | |
Liczba i układ cylindrów | 1, pionowy | |
Średnica cylindra | mm | 90 |
Skok tłoka | mm | 90 |
Pojemność skokowa | cm3 | 573 |
Stopień sprężania | 18.5 | |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | kW wg DIN 6270 | 7.4 |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | KM wg DIN 6270 | 10 |
Moc znamionowa przeciążalna | kW wg DIN 6270 | 6.6 |
Moc znamionowa przeciążalna | KM wg DIN 6270 | 9 |
Maksymalny moment obrotowy | NM | 26 |
Maksymalny moment obrotowy | kGm | 2.65 |
Prędkość obrotowa biegu jałowego | obr/min | 700 |
Znamionowa prędkość obrotowa | obr/min | 3000 |
Kierunek obrotów (patrząć od koła zamachowego) | prawy (zgodny z ruchem wskazówek zegara) | |
Rozruch silnika | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | |
Odbiór mocy z silnika | wał korbowy lub wał reduktora | |
Dopuszczalne przechyły (podłużne/poprzeczne) | ° | 26/35 |
Masa suchego silnika z rozruchem ręcznym | kg | 91 |
Masa suchego silnika z rozruchem elektrycznym | kg | 107 |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem ręcznym d/s/w | mm | |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem elektrycznym d/s/w | mm | |
Smarowanie | ||
Typ smarowania | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | |
Zużycie oleju silnikowego po dotarciu | g/kWh | 2.7 |
Ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy prędkości znamionowej | kPa | 200-400 |
Minimalne ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy biegu jałowym | kPa | 100 |
Maksymalna temperatura oleju | °C | 105 |
Maksymalna temperatura oleju krótkotrwała | °C | 120 |
Objętość oleju w silniku przy stanie minimalnym | dm3 | 2.5 |
Objętość oleju w silniku przy stanie maksymalnym | dm3 | 3.7 |
Filtrowanie oleju | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr oleju z wymiennym wkładem papierowym | |
Pompa oleju | zębata | |
Chłodzenie | ||
Rodzaj chłodzenia | powietrzne, wymuszone, za pomocą wentylatora przymocowanego do koła zamachowego | |
Pojemność układu chłodzenia minimalna | l | nie dotyczy |
Pojemność układu chłodzenia maksymalna | l | nie dotyczy |
Rozrząd | ||
Rodzaj rozrządu | górnozaworowy | |
Początek otwarcia zaworu ssącego | ° przed GMP | 18 |
Zamknięcie zaworu ssącego | ° po DMP | 52.5 |
Początek otwarcia zaworu wydechowego | ° przed DMP | 52.5 |
Zamknięcie zaworu wydechowego | ° po GMP | 18 |
Luz zaworowy (ssący/wydechowy) | mm | 0.2 |
Układ paliwowy | ||
Pompa wtryskowa | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | |
Regulator obrotów | odśrodkowy wielozakresowy | |
Rozdzaj wtrysku | bezpośredni | |
Rozpylacz | czterootworowy | |
Ciśnienie wtrysku | MPa | 21.1 |
Minimalne ciśnienie wtrysku | MPa | 19.6 |
Początek tłoczenia paliwa | ° przed GMP | 28 |
Jednostkowe zużycie paliwa przy mocy znamionowej dla dotartego silnika | g/kWh | 300 |
Pojemność zbiornika paliwa | l | 9 |
Filtr paliwa | z wymiennym wkładem papierowym | |
Filtr powietrza | suchy | |
Instalacja elektryczna | ||
Alternator/prądnica | alternator A124F | |
Regulator napięcia | RC2/12B lub RC2/12D | |
Rozrusznik | 12 V / 0.6 kW, typ R76 | |
Akumulator rozruchowy | Ah | 45 |
Luzy w mm | nominalny | dopuszczalny |
Promieniowy luz wału w panewkach korbowych | 0.040 - 0.098 | 0.200 |
Osiowy luz wału korbowego w panewkach | 0.250 - 0.480 | 0.600 |
Promieniowy luz w panewce korbowodu | 0.034 - 0.073 | 0.200 |
Osiowy luz w panewce korbowodu | 0.200 - 0.350 | 0.500 |
Całkowity osiowy luz łba korbowodu w tłoku | 1.800 - 2.650 | - |
Promieniowy luz sworznia tłokowego w tulejce łba korbowodu | 0.030 - 0.043 | 0.150 |
Luz promieniowy w stanie zimnym sworznia tłokowego w tłoku | -0.006 - +0.005 | 0.050 |
Promieniowy luz między częścią prowadzącą tłoka i tuleją | 0.140-0.187 | 0.400 |
Osiowy luz wału rozrządu | 0.050 - 0.200 | 0.300 |
Promieniowy luz w łożyskach ślizgowym wałka rozrządu (1 i 2) | 0.055 - 0.135 | 0.200 |
Promieniowy luz w łożysku ślizgowym wałka rozrządu (3) w kadłubie | 0.020 - 0.062 | 0.250 |
Promieniowy luz popychacza w kadłubie | 0.020 - 0.062 | 0.120 |
Luz zaworowy | 0.200 | 0.200 |
Promieniowy luz między zaworem ssącym i prowadnicą | 0.060 - 0.090 | 0.200 |
Promieniowy luz między zaworem wydechowym i prowadnicą | 0.060 - 0.090 | 0.200 |
Promieniowy luz między tuleką dźwigni zaworowej a osią | 0.016 - 0.052 | 0.120 |
Wysokość komory spalania (niedojście tłoka) | 0.700 - 0.900 | 0.700 - 0.900 |
Luz w kierunku osiowym I-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.070 - 0.110 | 0.380 |
Luz w kierunku osiowym II-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.050 - 0.090 | 0.380 |
Luz w kierunku osiowym pierścienia zgarniającego w rowku tłoka | 0.045 - 0.082 | 0.380 |
Luz w zamku pierścieni uszczelniających | 0.350 - 0.550 | 2.000 |
Luz w zamku pierścieni zgarniających | 0.350 - 0.550 | 2.000 |
Czynności serwisowe | Co 4 h | Co 8 h | Po 10 h | Po 50 h | Co 200 h | Co 500 h | Co 600 h | Co 1000 h |
Sprawdzić stan paliwa | ✔ | |||||||
Sprawdzić stan oleju w skrzyni korbowej | ✔ | |||||||
Wymienić olej silnikowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Wymienić wkład filtra oleju | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Oczyścić kosz ssący pompy oleju | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Wyregulować luz zaworowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Oczyścić filtr i zbiornik paliwa | ✔ | |||||||
Sprawdzić ciśnienie oleju | ✔ | |||||||
Sprawdzić działanie wtryskiwacza | ✔ | ✔ | ||||||
Wymienić wkład suchego filtra powietrza | ✔ | |||||||
Oczyścić tłumik | ✔ |

Dane ogólne | ||
Rodzaj silnika | wysokoprężny, 4-suwowy | |
Liczba i układ cylindrów | 2, pionowy | |
Średnica cylindra | mm | 90 |
Skok tłoka | mm | 90 |
Pojemność skokowa | cm3 | 1146 |
Stopień sprężania | 18.5 | |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | kW wg DIN 6270 | 14.7 |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | KM wg DIN 6270 | 20.0 |
Moc znamionowa przeciążalna | kW wg DIN 6270 | 13.2 |
Moc znamionowa przeciążalna | KM wg DIN 6270 | 17.9 |
Maksymalny moment obrotowy | NM | 52 |
Maksymalny moment obrotowy | kGm | 5.3 |
Prędkość obrotowa biegu jałowego | obr/min | 700 |
Znamionowa prędkość obrotowa | obr/min | 3000 |
Kierunek obrotów (patrząć od koła zamachowego) | prawy (zgodny z ruchem wskazówek zegara) | |
Rozruch silnika | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | |
Odbiór mocy z silnika | wał korbowy lub wał reduktora | |
Dopuszczalne przechyły (podłużne/poprzeczne) | ° | 29/28 |
Masa suchego silnika z rozruchem ręcznym | kg | 124 |
Masa suchego silnika z rozruchem elektrycznym | kg | 145 |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem ręcznym d/s/w | mm | |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem elektrycznym d/s/w | mm | |
Smarowanie | ||
Typ smarowania | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | |
Zużycie oleju silnikowego po dotarciu | g/kWh | 2.7 |
Ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy prędkości znamionowej | kPa | 200-400 |
Minimalne ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy biegu jałowym | kPa | 100 |
Maksymalna temperatura oleju | °C | 105 |
Maksymalna temperatura oleju krótkotrwała | °C | 120 |
Objętość oleju w silniku przy stanie minimalnym | dm3 | 3.9 |
Objętość oleju w silniku przy stanie maksymalnym | dm3 | 5.4 |
Filtrowanie oleju | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr oleju z wymiennym wkładem papierowym | |
Pompa oleju | zębata | |
Chłodzenie | ||
Rodzaj chłodzenia | powietrzne, wymuszone za pomocą wentylatora przymocowanego do koła zamachowego | |
Pojemność układu chłodzenia minimalna | l | nie dotyczy |
Pojemność układu chłodzenia maksymalna | l | nie dotyczy |
Rozrząd | ||
Rodzaj rozrządu | górnozaworowy | |
Początek otwarcia zaworu ssącego | ° przed GMP | 18 |
Zamknięcie zaworu ssącego | ° po DMP | 52.5 |
Początek otwarcia zaworu wydechowego | ° przed DMP | 52.5 |
Zamknięcie zaworu wydechowego | ° po GMP | 18 |
Luz zaworowy (ssący/wydechowy) | mm | 0.2 |
Układ paliwowy | ||
Pompa wtryskowa | tłoczkowa z obcym napędem, dwusekcyjna | |
Regulator obrotów | odśrodkowy, wielozakresowy | |
Rozdzaj wtrysku | bezpośredni | |
Rozpylacz | czterootworowy | |
Ciśnienie wtrysku | MPa | 21.1 |
Minimalne ciśnienie wtrysku | MPa | 19.6 |
Początek tłoczenia paliwa | ° przed GMP | 28 |
Jednostkowe zużycie paliwa przy mocy znamionowej dla dotartego silnika | g/kWh | 285 |
Pojemność zbiornika paliwa | l | 9 |
Filtr paliwa | z wymiennym wkładem papierowym | |
Filtr powietrza | suchy | |
Instalacja elektryczna | ||
Alternator/prądnica | alternator A124F | |
Regulator napięcia | RC2/12B lub RC2/12D | |
Rozrusznik | 12 V / 1.3 kW, typ R5S | |
Akumulator rozruchowy | Ah | 120 |
Luzy w mm | nominalny | dopuszczalny |
Promieniowy luz wału w panewkach korbowych | 0.040 - 0.098 | 0.200 |
Osiowy luz wału korbowego w panewkach | 0.250 - 0.480 | 0.600 |
Promieniowy luz w panewce korbowodu | 0.034 - 0.073 | 0.200 |
Osiowy luz w panewce korbowodu | 0.200 - 0.350 | 0.500 |
Całkowity osiowy luz łba korbowodu w tłoku | 1.800 - 2.650 | - |
Promieniowy luz sworznia tłokowego w tulejce łba korbowodu | 0.030 - 0.043 | 0.150 |
Luz promieniowy w stanie zimnym sworznia tłokowego w tłoku | -0.006 - +0.005 | 0.050 |
Promieniowy luz między częścią prowadzącą tłoka i tuleją | 0.140-0.187 | 0.400 |
Osiowy luz wału rozrządu | 0.050 - 0.200 | 0.300 |
Promieniowy luz w łożyskach ślizgowym wałka rozrządu (1 i 2) | 0.055 - 0.135 | 0.200 |
Promieniowy luz w łożysku ślizgowym wałka rozrządu (3) w kadłubie | 0.025 - 0.075 | 0.300 |
Promieniowy luz w łożysku ślizgowym wałka rozrządu (4) w kadłubie | 0.020 - 0.062 | 0.250 |
Promieniowy luz popychacza w kadłubie | 0.020 - 0.062 | 0.120 |
Luz zaworowy | 0.200 | 0.200 |
Promieniowy luz między zaworem ssącym i prowadnicą | 0.060 - 0.090 | 0.200 |
Promieniowy luz między zaworem wydechowym i prowadnicą | 0.060 - 0.090 | 0.200 |
Promieniowy luz między tuleką dźwigni zaworowej a osią | 0.016 - 0.052 | 0.120 |
Wysokość komory spalania (niedojście tłoka) | 0.700 - 0.900 | 0.700 - 0.900 |
Luz w kierunku osiowym I-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.070 - 0.110 | 0.380 |
Luz w kierunku osiowym II-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.050 - 0.090 | 0.380 |
Luz w kierunku osiowym pierścienia zgarniającego w rowku tłoka | 0.045 - 0.082 | 0.380 |
Luz w zamku pierścieni uszczelniających | 0.350 - 0.550 | 2.000 |
Luz w zamku pierścieni zgarniających | 0.350 - 0.550 | 2.000 |
Czynności serwisowe | Co 4 h | Co 8 h | Po 10 h | Po 50 h | Co 200 h | Co 500 h | Co 600 h | Co 1000 h |
Sprawdzić stan paliwa | ✔ | |||||||
Sprawdzić stan oleju w skrzyni korbowej | ✔ | |||||||
Wymienić olej silnikowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Wymienić wkład filtra oleju | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Oczyścić kosz ssący pompy oleju | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Wyregulować luz zaworowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||
Oczyścić filtr i zbiornik paliwa | ✔ | |||||||
Sprawdzić ciśnienie oleju | ✔ | |||||||
Sprawdzić działanie wtryskiwacza | ✔ | ✔ | ||||||
Wymienić wkład suchego filtra powietrza | ✔ | |||||||
Oczyścić tłumik | ✔ |

Dane ogólne | S231 | 1HC102 | |
Rodzaj silnika | wysokoprężny, 4-suwowy | wysokoprężny, 4-suwowy | |
Liczba i układ cylindrów | 1, poziomy | 1, poziomy | |
Średnica cylindra | mm | 102 | 102 |
Skok tłoka | mm | 120 | 120 |
Pojemność skokowa | cm3 | 980 | 980 |
Stopień sprężania | 17 | 17 | |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | kW wg DIN 6270 | 9.7 | 12.1 |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | KM wg DIN 6270 | 13.2 | 16.4 |
Moc znamionowa przeciążalna | kW wg DIN 6270 | 8.8 | 11 |
Moc znamionowa przeciążalna | KM wg DIN 6270 | 12.0 | 14.9 |
Maksymalny moment obrotowy | NM | 50.01 | 54.9 |
Maksymalny moment obrotowy | kGm | 5.1 | 5.6 |
Prędkość obrotowa biegu jałowego | obr/min | ||
Znamionowa prędkość obrotowa | obr/min | 1800 | 2200 |
Kierunek obrotów (patrząć od koła zamachowego) | prawy (zgodny z ruchem wskazówek zegara) | prawy (zgodny z ruchem wskazówek zegara) | |
Rozruch silnika | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | |
Odbiór mocy z silnika | wał korbowy lub wał reduktora | wał korbowy lub wał reduktora | |
Dopuszczalne przechyły (podłużne/poprzeczne) | ° | ||
Masa suchego silnika z rozruchem ręcznym | kg | 220 | 230 |
Masa suchego silnika z rozruchem elektrycznym | kg | 240 | 250 |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem ręcznym d/s/w | mm | 825/671/726 | |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem elektrycznym d/s/w | mm | 920/671/726 | |
Smarowanie | |||
Typ smarowania | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | |
Zużycie oleju silnikowego po dotarciu | g/kWh | 4.08 | 4.08 |
Ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy prędkości znamionowej | kPa | 200-340 | 200-340 |
Minimalne ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy biegu jałowym | kPa | 150 | 150 |
Maksymalna temperatura oleju | °C | ||
Maksymalna temperatura oleju krótkotrwała | °C | ||
Objętość oleju w silniku przy stanie minimalnym | dm3 | 4 | 4 |
Objętość oleju w silniku przy stanie maksymalnym | dm3 | 6 | 6 |
Filtrowanie oleju | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr szczelinowy | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr szczelinowy | |
Pompa oleju | zębata | zębata | |
Chłodzenie | |||
Rodzaj chłodzenia | wodne, przez odparowanie | wodne, przez odparowanie | |
Pojemność układu chłodzenia minimalna | l | 8 | 12 |
Pojemność układu chłodzenia maksymalna | l | 14 | 24 |
Rozrząd | |||
Rodzaj rozrządu | górnozaworowy | górnozaworowy | |
Początek otwarcia zaworu ssącego | ° przed GMP | 22 | 22 |
Zamknięcie zaworu ssącego | ° po DMP | 58 | 58 |
Początek otwarcia zaworu wydechowego | ° przed DMP | 58 | 58 |
Zamknięcie zaworu wydechowego | ° po GMP | 22 | 22 |
Luz zaworowy (ssący/wydechowy) | mm | 0.2 | 0.2 |
Układ paliwowy | |||
Pompa wtryskowa | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | |
Regulator obrotów | odśrodkowy, wielozakresowy | odśrodkowy, wielozakresowy | |
Rozdzaj wtrysku | bezpośredni do komory w tłoku | bezpośredni do komory w tłoku | |
Rozpylacz | czopikowy | czopikowy | |
Ciśnienie wtrysku | MPa | 14.22 | 14.22 |
Minimalne ciśnienie wtrysku | MPa | 13.24 | 13.24 |
Początek tłoczenia paliwa | ° przed GMP | 30 | 38 |
Jednostkowe zużycie paliwa przy mocy znamionowej dla dotartego silnika | g/kWh | 258 | 258 |
Pojemność zbiornika paliwa | l | 12 | 18.5 |
Filtr paliwa | z wymiennym wkładem papierowym | z wymiennym wkładem papierowym | |
Filtr powietrza | mokry lub suchy | mokry lub suchy | |
Instalacja elektryczna | |||
Alternator/prądnica | prądnica 12V / 120W | prądnica 12V / 120W | |
Regulator napięcia | RG 15c | RG 15c | |
Rozrusznik | 12 V / 1.3 kW, typ R5K | 12 V / 1.3 kW, typ R5K | |
Akumulator rozruchowy | Ah | 120 | 120 |
Luzy w mm | nominalny | dopuszczalny |
Promieniowy luz wału w panewkach korbowych | 0.080 - 0.130 | 0.180 |
Osiowy luz wału korbowego w panewkach | 0.070 - 0.180 | 0.350 |
Promieniowy luz w panewce korbowodu | 0.043 - 0.102 | 0.200 |
Osiowy luz w panewce korbowodu | 0.150 - 0.450 | 0.600 |
Całkowity osiowy luz łba korbowodu w tłoku | 2.000 | 2.000 |
Promieniowy luz sworznia tłokowego w tulejce łba korbowodu | 0.024 - 0.034 | 0.150 |
Luz w stanie zimnym sworznia tłokowego w tłoku | -0.014 - -0.004 | 0.100 |
Promieniowy luz między częścią prowadzącą tłoka i tuleją | 0.160 - 0.200 | 0.350 |
Wystawanie tulei ponad górną powierzchnię kadłuba mierzone pod naciskiem 100 kg | 0.010 - 0.160 | 0.160 |
Luz w kierunku osiowym I-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.065 - 0.102 | 0.200 |
Luz w kierunku osiowym II-go i III-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.045 - 0.082 | 0.200 |
Luz w kierunku osiowym pierścieni zgarniających w rowku tłoka | 0.045 - 0.082 | 0.200 |
Luz w zamku pierścieni uszczelniających | 0.350 - 0.550 | 2.000 |
Luz w zamku pierścieni zgarniających | 0.400 - 0.600 | 2.000 |
Luz międzyzębny kół zębatych napędu rozrządu | 0.050 - 0.320 | 0.600 |
Luz międzyzębny kółka zębatego rozrusznika i wieńca zębatego na kole zamachowym | 0.450 - 0.600 | 0.800 |
Luz między zewnętrzną średnicą kół zębatych a kadłubem pompy olejowej | 0.050 - 0.114 | 0.150 |
Promieniowy luz między tuleką dźwigni zaworowej a osią | 0.016 - 0.052 | 0.150 |
Promieniowy luz między popychaczem a oprawą rozrządu | 0.007 - 0.049 | 0.120 |
Promieniowy luz między zaworem ssącym i prowadnicą | 0.045 - 0.087 | 0.250 |
Promieniowy luz między zaworem wydechowym i prowadnicą | 0.045 - 0.087 | 0.250 |
Promieniowy luz walka pędzącego w pokrywach pompy oleju | 0.016 - 0.052 | 0.100 |
Promieniowy luz między osią a kołem zębatym pompy oleju | 0.016 - 0.045 | 0.100 |
Wysokość komory spalania (niedojście tłoka) przy obciążeniu czołowym tulei wraz z uszczelką, siłą 300 kg | 0.800 - 1.320 | 1.320 |
Luz zaworowy | 0.200 | 0.200 |
Maksymalne otwarcie zaworu podczas odprężania | 0.0750 - 1.000 | 1.000 |
Czynności serwisowe | Co 3 h | Co 4 h | Co 8 h | Po 10 h | Po 50 h | Co 50 h | Co 150 h | Co 500 h | Co 1000 h |
Obrócić kilkukrotnie pokrętło filtra szczelinowego oleju | ✔ | ||||||||
Sprawdzić stan paliwa | ✔ | ||||||||
Sprawdzić stan oleju w skrzyni korbowej | ✔ | ||||||||
Sprawdzić stan wody w zbiorniku wodnym | ✔ | ||||||||
Wymienić olej silnikowy | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Oczyścić filtr szczelinowy | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Oczyścić kosz ssący pompy oleju | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Wyregulować luz zaworowy | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Oczyścić filtr powietrza mokry | ✔ | ||||||||
Oczyścić odstojnik w kraniku paliwa | ✔ | ||||||||
Oczyścić filtr i zbiornik paliwa | ✔ | ||||||||
Sprawdzić ciśnienie oleju | ✔ | ||||||||
Sprawdzić działanie wtryskiwacza | ✔ | ||||||||
Wymienić wkład suchego filtra powietrza | ✔ | ||||||||
Usunąć kamień kotłowy | ✔ | ||||||||
Sprawdzić stan szczotek i nasmarować łożyska prądnicy i rozrusznika | ✔ | ||||||||
Oczyścić tłumik | ✔ |

Dane ogólne | S320 | S320M | S321 | |
Rodzaj silnika | wysokoprężny, 4-suwowy | wysokoprężny, 4-suwowy | wysokoprężny, 4-suwowy | |
Liczba i układ cylindrów | 1, poziomy | 1, poziomy | 1, poziomy | |
Średnica cylindra | mm | 120 | 120 | 135 |
Skok tłoka | mm | 160 | 160 | 160 |
Pojemność skokowa | cm3 | 1810 | 1810 | 2290 |
Stopień sprężania | 17 | 17 | 16 | |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | kW wg DIN 6270 | 14.52 | 16 | 20 |
Moc znamionowa nieprzeciążalna | KM wg DIN 6270 | 19.7 | 21.7 | 27.2 |
Moc znamionowa przeciążalna | kW wg DIN 6270 | 13.2 | 15.3 | 18 |
Moc znamionowa przeciążalna | KM wg DIN 6270 | 17.9 | 20.8 | 24.5 |
Maksymalny moment obrotowy | NM | 84.4 | 102 | 145 |
Maksymalny moment obrotowy | kGm | 8.6 | 10.4 | 14.8 |
Prędkość obrotowa biegu jałowego | obr/min | 800 | 800 | 800 |
Znamionowa prędkość obrotowa | obr/min | 1500 | 1500 | 1500 |
Kierunek obrotów (patrząć od koła zamachowego) | lewy (przeciwny do ruchu wskazówek zegara) | lewy (przeciwny do ruchu wskazówek zegara) | lewy (przeciwny do ruchu wskazówek zegara) | |
Rozruch silnika | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | rozruch ręczny lub elektryczny (rozrusznik) | |
Odbiór mocy z silnika | wał korbowy od strony koła zamachowego | wał korbowy od strony koła zamachowego | wał korbowy od strony koła zamachowego | |
Dopuszczalne przechyły (podłużne/poprzeczne) | ° | |||
Masa suchego silnika z rozruchem ręcznym | kg | 330 | 330 | 340 |
Masa suchego silnika z rozruchem elektrycznym | kg | 360 | 360 | 370 |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem ręcznym d/s/w | mm | 1137/670/820 | 1137/670/820 | 1160/670/870 |
Wymiary zewnętrzne silnika z rozruchem elektrycznym d/s/w | mm | 1200/670/820 | 1200/670/820 | 1200/670/870 |
Smarowanie | ||||
Typ smarowania | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | obiegowe pod ciśnieniem / rozbryzgowe | |
Zużycie oleju silnikowego po dotarciu | g/kWh | 4.1 | 1.90 | 2.01 |
Ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy prędkości znamionowej | kPa | 150-300 | 150-300 | 150-300 |
Minimalne ciśnienie oleju w rozgrzanym silniku przy biegu jałowym | kPa | |||
Maksymalna temperatura oleju | °C | |||
Maksymalna temperatura oleju krótkotrwała | °C | |||
Objętość oleju w silniku przy stanie minimalnym | dm3 | 4 | 4 | 4 |
Objętość oleju w silniku przy stanie maksymalnym | dm3 | 10.5 | 10.5 | 10.5 |
Filtrowanie oleju | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr szczelinowy | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr szczelinowy | wstępnie przez siatkę kosza ssącego, dokładnie przez filtr szczelinowy | |
Pompa oleju | ||||
Chłodzenie | ||||
Rodzaj chłodzenia | wodne, przez odparowanie | wodne, przez odparowanie | wodne, przez odparowanie | |
Pojemność układu chłodzenia minimalna | l | |||
Pojemność układu chłodzenia maksymalna | l | 30 | 30 | 30 |
Rozrząd | ||||
Rodzaj rozrządu | górnozaworowy | górnozaworowy | górnozaworowy | |
Początek otwarcia zaworu ssącego | ° przed GMP | 23 | 23 | 23 |
Zamknięcie zaworu ssącego | ° po DMP | 40 | 40 | 40 |
Początek otwarcia zaworu wydechowego | ° przed DMP | 46 | 46 | 46 |
Zamknięcie zaworu wydechowego | ° po GMP | 17 | 17 | 17 |
Luz zaworowy (ssący/wydechowy) | mm | 0.4 | 0.4 | 0.4 |
Układ paliwowy | ||||
Pompa wtryskowa | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | tłoczkowa z obcym napędem, jednosekcyjna | |
Regulator obrotów | odśrodkowy, wielozakresowy | odśrodkowy, wielozakresowy | odśrodkowy, wielozakresowy | |
Rozdzaj wtrysku | bezpośredni do komory w tłoku | bezpośredni do komory w tłoku | bezpośredni do komory w tłoku | |
Rozpylacz | ||||
Ciśnienie wtrysku | MPa | 17.17 | 17.17 | 17.17 |
Minimalne ciśnienie wtrysku | MPa | |||
Początek tłoczenia paliwa | ° przed GMP | 32 | 17 | 15 |
Jednostkowe zużycie paliwa przy mocy znamionowej dla dotartego silnika | g/kWh | 258 | 245 | 215 |
Pojemność zbiornika paliwa | l | 15 | 15 | 15 |
Filtr paliwa | z wymiennym wkładem papierowym lub filcowym | z wymiennym wkładem papierowym lub filcowym | z wymiennym wkładem papierowym lub filcowym | |
Filtr powietrza | mokry lub suchy | mokry lub suchy | mokry lub suchy | |
Instalacja elektryczna | ||||
Alternator/prądnica | prądnica 12V / 300W, typ P20a | prądnica 12V / 300W, typ P20a | prądnica 12V / 300W, typ P20a | |
Regulator napięcia | RG15k | RG15k | RG15k | |
Rozrusznik | 12 V / 2,9 kW, typ R11B | 12 V / 2,9 kW, typ R11B | 12 V / 2,9 kW, typ R11B | |
Akumulator rozruchowy | Ah | 105 | 105 | 105 |
Luzy w mm | nominalny | dopuszczalny |
Promieniowy luz wału w panewkach korbowych | 0.092 - 0.129 | 0.180 |
Osiowy luz wału korbowego w panewkach | 0.100 - 0.150 | 0.350 |
Promieniowy luz w panewce korbowodu | 0.090 - 0.129 | 0.200 |
Osiowy luz w panewce korbowodu | 0.200 - 0.300 | 0.400 |
Całkowity osiowy luz łba korbowodu w tłoku | ||
Promieniowy luz sworznia tłokowego w tulejce łba korbowodu | 0.016 - 0.032 | 0.180 |
Luz w stanie zimnym sworznia tłokowego w tłoku | -0.024 - -0.008 | 0.140 |
Promieniowy luz między częścią prowadzącą tłoka i tuleją | 0.150 - 0.215 | 0.400 |
Wystawanie tulei z kadłuba | 1.000-1.100 | - |
Wystawanie tulei ponad górną powierzchnię kadłuba mierzone pod naciskiem 300 kg | 0.550 - 0.750 | 0.550 - 0.750 |
Luz w kierunku osiowym I-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.075 - 0.102 | 0.180 |
Luz w kierunku osiowym II-go i III-go pierścienia uszczelniającego w rowku tłoka | 0.055 - 0.082 | 0.160 |
Luz w kierunku osiowym pierścieni zgarniających w rowku tłoka | 0.045 - 0.072 | 0.160 |
Luz w zamku pierścieni uszczelniających | 0.320 - 0.520 | 2.000 |
Luz w zamku pierścieni zgarniających | 0.450 - 0.650 | 2.000 |
Luz międzyzębny kół zębatych napędu rozrządu | 0.050 - 0.340 | 0.600 |
Luz międzyzębny kół zębatych pompy oleju | 0.120 - 0.200 | 0.350 |
Luz międzyzębny kółka zębatego rozrusznika i wieńca zębatego na kole zamachowym | 0.400 - 0.800 | 1.000 |
Luz między zewnętrzną średnicą kół zębatych a kadłubem pompy olejowej | 0.070 - 0.125 | 0.150 |
Promieniowy luz w łożysku ślizgowym wałka rozrządu | 0.025 - 0.089 | 0.150 |
Promieniowy luz między tuleką dźwigni zaworowej a osią | 0.020 - 0.074 | 0.150 |
Promieniowy luz między popychaczem a oprawą rozrządu | 0.025 - 0.075 | 0.150 |
Promieniowy luz między zaworem ssącym i prowadnicą | 0.032 - 0.086 | 0.250 |
Promieniowy luz między zaworem wydechowym i prowadnicą | 0.050 - 0.104 | 0.250 |
Promieniowy luz walka pędzącego w pokrywach pompy oleju | 0.016 - 0.061 | 0.100 |
Promieniowy luz między osią a kołem zębatym pompy oleju | 0.016 - 0.045 | 0.100 |
Odległość między czołem kola zębatego rozrusznika i wieńcem zębatym na kole zamachowym | 2.000 - 3.000 | 2.000 - 3.000 |
Wysokość komory spalania (niedojście tłoka) przy obciążeniu czołowym tulei wraz z uszczelką, siłą 300 kg | 0.850 - 1.150 | 0.850 - 1.150 |
Luz zaworowy | 0.400 | 0.400 |
Dopuszczalne bicie promieniowe i boczne koła zamachowego | 0.200 | 0.200 |
Dopuszczalne bicie promieniowe i boczne koła pasowego | 0.200 | 0.200 |
Dopuszczalne bicie koła klinowego na prądnicy | 0.350 | 0.350 |
Maksymalne otwarcie zaworu podczas odprężania | 1.000 | - |
Luz między prowadnikiem rolki a osłoną rozrządu | 0.007 - 0.041 | 0.100 |
Czynności serwisowe | Co 3 h | Co 4 h | Co 8 h | Po 10 h | Po 50 h | Co 50 h | Co 200 h | Co 300 h | Co 500 h | Co 1000 h |
Obrócić kilkukrotnie pokrętło filtra szczelinowego oleju | ✔ | |||||||||
Sprawdzić stan paliwa | ✔ | |||||||||
Sprawdzić stan oleju w skrzyni korbowej | ✔ | |||||||||
Sprawdzić stan wody w zbiorniku wodnym | ✔ | |||||||||
Wymienić olej silnikowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||||
Oczyścić filtr szczelinowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||||
Oczyścić kosz ssący pompy oleju | ✔ | ✔ | ✔ | |||||||
Wyregulować luz zaworowy | ✔ | ✔ | ✔ | |||||||
Oczyścić filtr powietrza mokry | ✔ | |||||||||
Oczyścić odstojnik w kraniku paliwa | ✔ | |||||||||
Oczyścić filtr i zbiornik paliwa | ✔ | |||||||||
Sprawdzić ciśnienie oleju | ✔ | |||||||||
Sprawdzić działanie wtryskiwacza | ✔ | |||||||||
Usunąć kamień kotłowy | ✔ | |||||||||
Sprawdzić stan szczotek i nasmarować łożyska prądnicy i rozrusznika | ✔ | |||||||||
Wymienić wkład suchego filtra powietrza | ✔ | |||||||||
Oczyścić tłumik | ✔ |